3 Tháng Đậu CFA Level 1 – Nghe Điên Nhưng Đây Là Sự Thật

Sự thật là CFA Level 1 không khó vì kiến thức cao siêu. Nó khó vì khối lượng quá lớn. Bạn không thua vì bạn kém thông minh. Rất nhiều người thua chỉ vì họ không đủ thời gian và không có chiến lược. Và 3 tháng chính là bài toán tối ưu về thời gian, kỷ luật và tâm lý.

Nếu bạn đi làm full-time, bạn cần xác định trước một điều: bạn không thể học theo kiểu hứng lên thì học. Bạn cần ít nhất 2 tiếng mỗi ngày trong tuần và 4 đến 5 tiếng mỗi ngày vào cuối tuần. Tổng cộng mỗi tháng khoảng 80 đến 100 tiếng. Sau 3 tháng, bạn sẽ có trong tay khoảng 250 đến 300 tiếng học. Đây là ngưỡng tối thiểu để bạn có quyền nghĩ đến chuyện đậu CFA Level 1.

Chiến lược học trong 3 tháng này gồm 3 giai đoạn rất rõ ràng. Tháng đầu tiên bạn đánh thẳng vào các môn khó nhất, nặng ký nhất. Tháng thứ hai bạn hoàn tất toàn bộ chương trình. Và tháng thứ ba chỉ để ôn tập, học Ethics và luyện đề như thi thật.

Bây giờ mình sẽ đi rất cụ thể từng tháng, từng tuần, để bạn có thể cầm về áp dụng ngay.

Tháng đầu tiên là tháng quan trọng nhất. Mục tiêu của tháng này là bạn phải xử lý xong 50 đến 60% khối lượng chương trình. Nghe thì rất áp lực, nhưng đây là giai đoạn bạn buộc phải “nuốt” các môn nặng đô nhất. Ba môn trụ cột của CFA Level 1 là Quantitative Methods, Financial Reporting & Analysis và Equity Investments. Ba môn này vừa nặng kiến thức vừa chiếm tỷ trọng điểm cao nhất trong đề thi.

Tuần đầu tiên, bạn học Quantitative Methods. Quant không chỉ là toán. Quant là xác suất, thống kê, giá trị thời gian của tiền, chiết khấu dòng tiền, NPV, IRR. Đây là những thứ sẽ quay lại ám bạn trong rất nhiều môn khác như Fixed Income, Corporate Finance và Portfolio Management. Tuần này gần như ai cũng sốc. Công thức dày đặc, số liệu liên tục, não chưa kịp thích nghi, rất dễ nản. Nhưng bạn hãy nhớ, nếu bạn vượt qua được Quant, bạn đã vượt qua được nỗi sợ lớn nhất của rất nhiều thí sinh CFA. Mỗi ngày bạn nên chia ra rõ ràng, khoảng 1 tiếng học lý thuyết, 1 tiếng làm câu hỏi. Cứ học xong một reading là làm ngay 20 đến 30 câu practice. Công thức nào thấy rối là ghi flashcard liền, không để dồn.

Tuần thứ hai và thứ ba, bạn sẽ đâm thẳng vào Financial Reporting & Analysis, hay còn gọi là FRA. Đây là môn quyết định sống còn ở Level 1. Nó chiếm trọng số lớn trong đề thi và cũng là môn khiến nhiều người “ngã ngựa” nhất. FRA không khó vì toán, mà khó vì quá nhiều chuẩn mực, quá nhiều khái niệm, và rất nhiều phần dễ nhầm lẫn giữa IFRS và US GAAP. Trong hai tuần này, bạn sẽ đi qua báo cáo tài chính, hàng tồn kho, tài sản dài hạn, thuế thu nhập doanh nghiệp, nợ dài hạn, và các kỹ thuật phân tích báo cáo. Cảm giác rất thường gặp là học xong chương sau thì quên chương trước. Điều đó hoàn toàn bình thường. Trong tháng đầu tiên, bạn không cần nhớ hết từng chi tiết. Bạn chỉ cần hiểu được logic tổng thể của báo cáo tài chính, hiểu các nhóm chỉ số chính, và hiểu được dòng chảy tiền trong doanh nghiệp.

Tuần thứ tư, bạn học Equity Investments. Đây là môn rất “bắt tai”. Ai cũng thích học cổ phiếu, định giá, tăng trưởng, P/E, P/B. Nhưng chính vì thấy quen nên rất nhiều người chủ quan. Đề thi CFA hỏi rất kỹ về các mô hình định giá như Dividend Discount Model, Gordon Growth, cấu trúc thị trường, và mức độ hiệu quả của thị trường. Equity không quá khó, nhưng cực kỳ dễ mất điểm nếu bạn chỉ học theo kiểu “nghe quen là được”.

Kết thúc tháng đầu tiên, nếu bạn hoàn thành được Quant, FRA và Equity, bạn đã vượt qua được hơn nửa chặng đường. Lúc này về mặt tâm lý, bạn sẽ rất mệt, nhưng cũng bắt đầu có cảm giác: à, hình như mình làm được thật.

Bước sang tháng thứ hai, tốc độ học của bạn sẽ nhanh hơn vì não đã quen nhịp. Mục tiêu của tháng này là hoàn tất toàn bộ các môn còn lại, ngoại trừ Ethics.

Tuần thứ năm, bạn học Fixed Income. Đây là một môn khó theo kiểu âm thầm. Không ồn ào như cổ phiếu, nhưng lại rất nặng về công thức và logic. Bạn sẽ học về định giá trái phiếu, đường cong lợi suất, duration, convexity và rủi ro tín dụng. Nếu bạn yếu Quant từ tháng đầu, bạn sẽ “đau” rõ rệt ở tuần này vì gần như mọi công thức đều quay trở lại.

Tuần thứ sáu là Corporate Finance. Môn này khá dễ tiếp cận vì nó rất sát với thực tế doanh nghiệp. Bạn sẽ học về capital budgeting, chi phí vốn, đòn bẩy tài chính và quản trị doanh nghiệp. Dễ nhưng không được chủ quan, vì đề thi rất thích hỏi những câu kiểm tra bản chất dòng tiền.

Tuần thứ bảy, bạn học Economics. Kinh tế ở Level 1 gồm cung cầu, GDP, lạm phát, chu kỳ kinh tế, chính sách tiền tệ và chính sách tài khóa. Kinh tế không khó, nhưng rất dễ nhầm khái niệm nếu học vội và học thiếu hệ thống.

Tuần thứ tám, bạn gộp các môn nhẹ hơn như Derivatives, Alternative Investments và Portfolio Management. Mỗi môn không dài nhưng mỗi môn đều có “bẫy”. Đặc biệt là Derivatives, nơi chỉ cần bạn nhầm giữa futures và options là có thể sai liên tiếp vài câu.

Kết thúc tháng thứ hai, điều quan trọng nhất không phải là bạn nhớ được bao nhiêu, mà là bạn có thể tự tin nói rằng: mình đã nhìn thấy toàn bộ chương trình CFA Level 1 ít nhất một lần. Đây là cột mốc tâm lý cực kỳ lớn.

Bước sang tháng thứ ba, đây không còn là tháng để nhồi kiến thức mới. Đây là tháng của ôn tập, của luyện đề, của sửa lỗi và giữ tinh thần ổn định.

Tuần thứ chín, bạn học Ethics. Ethics là môn đặc biệt nhất trong CFA. Nó có trọng số cao, nó thường quyết định những trường hợp sát điểm, và nó đánh trực tiếp vào các tình huống đời thực. Người ta thường để Ethics cuối cùng không phải vì nó dễ, mà vì người ta muốn giữ cho Ethics luôn “tươi” trong đầu đến ngày thi. Tuần này, bạn cần đọc rất kỹ Code & Standards, làm nhiều câu tình huống, và tuyệt đối không học vẹt mà phải hiểu theo logic đạo đức.

Tuần thứ mười, bạn quay lại ôn ba môn trọng số cao nhất: Quant, FRA và Fixed Income. Lúc này bạn lôi toàn bộ flashcard ra, lọc lại những công thức hay quên, những dạng bài hay sai. Cảm giác rất thường gặp là: trời ơi, sao mình quên sạch vậy. Nhưng đừng hoảng. Đây là phản ứng hoàn toàn bình thường của não khi bị nạp rất nhiều thông tin trong thời gian ngắn. Việc bạn nhận ra mình quên chính là bước đầu để nhớ lại sâu hơn.

Tuần thứ mười một, đây là thời điểm bạn bước vào mock exam. Đây mới là nơi bạn thực sự biết trình độ của mình đang ở đâu. Bạn nên làm ít nhất 2 đề, tốt hơn là 3 đến 5 đề. Bạn phải làm dưới điều kiện giống thi thật, không tra tài liệu, không gián đoạn. Sau mỗi đề, việc quan trọng nhất không phải là nhìn điểm, mà là soi từng câu sai, ghi lại vì sao sai. Sai vì không nhớ công thức, hay sai vì hiểu sai bản chất. Chính ở giai đoạn này, kết quả đậu hay rớt bắt đầu được định hình.

Tuần thứ mười hai, tức là tuần cuối cùng trước ngày thi. Đây là nơi rất nhiều người tự làm mình gãy. Họ thức đêm liên tục, nhồi công thức, uống cà phê như nước lọc. Đây là một sai lầm chết người. Tuần này bạn chỉ nên ôn flashcard, ôn Ethics, ngủ đủ và giữ cho đầu óc tỉnh táo. CFA Level 1 không phải là một cuộc thi thể lực. Nó là cuộc chơi của sự tỉnh táo và ổn định.

Vấn đề lớn nhất khi học CFA trong 3 tháng không nằm ở kiến thức.

Nó nằm ở tâm lý. Bạn sẽ gặp 4 cú sốc rất điển hình. Sốc vì khối lượng quá lớn. Sốc vì học hoài mà thấy không nhớ. Sốc khi làm mock chỉ được 50 đến 60 phần trăm. Và sốc vì sợ rớt dù đã cố rất nhiều. Rất nhiều người rớt CFA không phải vì họ dốt, mà vì họ gãy giữa đường.

Những người đậu CFA trong 3 tháng đều có một điểm chung. Họ không cố trở thành thiên tài. Họ chỉ cố trở thành người đều đặn nhất. Mỗi ngày 2 tiếng, không mặc cả. Không có kiểu hôm nay bận thì mai học bù 6 tiếng. Không có kiểu hôm nay mệt thì nghỉ một hôm rồi tính tiếp. Ba thói quen sống còn của họ là ghi flashcard mỗi ngày, làm câu hỏi mỗi ngày, và nhìn lại lỗi sai mỗi tuần.

Khoảnh khắc khó nhất của cả hành trình này không phải là lúc bạn mới bắt đầu học. Nó là lúc bạn đã bỏ ra 2 tháng, đã học gần hết chương trình, nhưng làm mock chỉ được 58 hoặc 60 phần trăm. Rất nhiều người dừng lại ngay tại đây vì nghĩ mình không có cửa. Nhưng sự thật là người đã đậu cũng từng ở đúng vị trí đó. Điểm mock thấp không đồng nghĩa với điểm thi thấp. Điều quan trọng là bạn có sửa lỗi sau mock hay không. Nếu bạn vượt qua được 2 tuần cuối cùng mà không buông, tỷ lệ đậu của bạn tăng lên rất mạnh.

Tóm lại:

CFA Level 1 trong 3 tháng là một cuộc đua cực kỳ khắc nghiệt, nhưng hoàn toàn có thể thắng nếu bạn học đúng thứ tự, dồn sức cho các môn trọng số cao, để Ethics cuối cùng, làm mock nghiêm túc và giữ kỷ luật mỗi ngày. Không có con đường tắt. Chỉ có con đường đi đều. Nếu hôm nay bạn mới bắt đầu, 3 tháng tới sẽ rất mệt. Nhưng cảm giác bước ra khỏi phòng thi với câu hỏi “mình có thể đậu không” là một cảm giác rất đáng để đánh đổi.